İPUCU 3’te veteriner hekimler tarafından tanımlanan kedilerde en sık görülen 9 hastalık belirtisine bakmıştık. Kedinizi elle muayene etmek onun sağlığı hakkında pek çok ipucu verebilir. Evde kedinizi siz de kolayca muayene edebilirsiniz. Hatta bunu rutin bir şekilde yapabilirsiniz. Ben de evde kedilerim Boncuk ve Maviş’e sıklıkla bu muayeneyi uyguluyordum.Veteriner hekimlerin uyguladığı fiziksel muayene şöyle oluyor:
Muayene sırasında veteriner hekimler kalp atışlarını, soluk alma miktarını ve dereceyi ölçerler. Kedinizin ağırlığını ölçüp boyutlarına göre uygun olup olmadığını söylerler.
Bir de “baştan kuyruğa” kadar incelerler. Bunu genellikle gözler, kulaklar, ağızdan başlayarak, derisine bakar, kalbini ve ciğerlerini dinler, karnını yoklar, genel durum ve davranışına bakarlar. Normal yürüyor mu? Dikkati nasıl? Çevresiyle ilgili mi? Etkilere normal tepki veriyor mu?
Bir veteriner hekim kadar detaylı muayene yapamasanız da, ana hatları ile evde fiziksel muayene yapmanız ve kedinizi anlamayı öğrenmeniz mümkün.
* İdeal olarak kediniz sağlıklı ve iyi hissederken muayene ederseniz, hastalık durumunda farkı daha iyi anlarsınız. Kedinizin nasıl olduğunu bilin. Böylece normal olmadığında da bilirsiniz.
* Simetriye dikkat edin. Mesela bir bacağı şiş mi? Öteki normal bacağı ile karşılaştırın.
* Normal olanın nasıl olduğunu bilirseniz, bir problem çıktığında bu sizin veteriner hekiminiz ile iletişiminize ve rahatsızlığın daha hızlı teşhis edilmesine yardımcı olacaktır.
* Fiziksel muayene kedinizin fiziksel görünüşü ile ilgilidir. Buna kedinizin yeme alışkanlıkları, kusması, halsizlik göstermesi dahildir. Bu tip belirtiler ciddi bir rahatsızlık belirtisi olabilir.
Evde fiziksel muayene nasıl yapılır?
Başlangıç olarak aydınlık bir ortam, ışık, saat ve biraz zamana ihtiyacınız olacak. İlk seferi uzun sürebilir. Sırayı istediğiniz şekilde takip edebilirsiniz. En kolayı her seferinde aynı sırayı takip etmek olacaktır.
1. Kedinize bakın, onu inceleyin. Olan bitene ilgili mi? Mutlu gözüküyor mu? Gözleri parlıyor mu? Dikkatli mi? Davranışı normal mi veya bir farklılık var mı?
2. Baştan başlayın. Gözlere bakın. Kırmızı ya da bulutlu mu? Gözlerini kısıyor mu? Gözlerini ovuşturuyor mu? Normalde gözyaşı veya akıntı olmamalı.
3. Kulakları nasıl? Pembe ve temiz mi? Normalde koku ve akıntı olmamalı. Bir kızarıklık var mı? Kulaklarını devamlı kaşıyor mu?
4. Peki burnu nasıl? Bir akıntı var mı? Biraz renksiz akıntı normaldir, bu çoğunlukla kediniz tarafından yalanır ve fark edilmez. Sık sık hapşırıyor mu?
5. Ağzına bakın, bir şişlik var mı? Dişleri düzgün ve temiz mi? Tartar oluşumu var mı? Dişetleri şişkin mi? Koku var mı? Ağzını açıp, kapatırken acı duyuyor mu? Sıra dışı bir tükürük salgılaması var mı?
6. Aşağı doğru ilerliyoruz. Boyun etrafındaki deriyi hissedin, herhangi bir anormal şişlik var mı? Çene çizgisi altında iki tane elle hissedilen ufak boyda lenf nodu vardır. Değişik hastalıklarda bunlar şişebilir.
7. Göğüs, kedinizin nefes alışını takip ederek incelenebilir. Nefes alışı normal mi? Bir dakika boyunca nefes alıp vermesini saat ile tutun. Normal bir kedi dakikada 12-30 arası nefes alıp verir. Nefes alıp vermesinde bir sorun var mı bakın, zorlanıyor mu?
8. Kedinizin kalp atışı nedir? Eğer göğüs kafesinin sol tarafına, kaburgaların üzerinden, dirseğinin arkasına parmaklarınızla dokunursanız kalp atışlarını hissedebilirsiniz. Bir dakika boyunca kalp atışlarını sayın. Bu sayı normal bir kedide 160-220 arasındadır.
9. Karna doğru ilerlerken göğsünü inceleyin. Bir şişkinlik var mı? Tüylerini ayırın, derisini inceleyin. Kırmızılık, tüy döküntüsü var mı?
10. Karnına dokunun. Şişkin mi? Ağrılı mı?
11. Kuyruğa gelince, herhangi bir anormal akıntı, koku var mı? Aşırı yalanma veya şişkinlik var mı?
12. Kedinizin yürüyüşünü inceleyin. Topallama, şişkinlik, ağrı var mı?
13. Kedinizin derecesini ölçmek ayrı bir konu, veteriner hekiminizden size göstermesini isteyebilirsiniz. En doğru yolu rektal olarak ölçmektir. Bunun için yumuşak esnek uçlu bir termometre kolaylık sağlayacaktır. Normal vücut sıcaklığı 38-39.2 derecedir.
Tüm bunlara cevap verebilirseniz, veteriner hekiminiz ciddi bir durumda size daha yardımcı olabilir. Ekstra testler hastalık durumunda teşhis için gerekli olabilir. Ancak yukarıdaki sorular sorunu bulmada ciddi kolaylık sağlayabilir.
Sonuç olarak, fiziksel muayeneleri kediniz için eğlenceli kılın, iyi vakit geçirin. Güzel davranış gösterdiğinde onu sevin, güzel sözlerle ve sevdiği bir şey ile ödüllendirin. Muayene anı aynı zamanda kediniz ile ilişkinizi derinleştirmeniz için iyi bir fırsattır. Bazı kediler kontrol edilmekten hoşlanmadıkları için muayeneleri kısa tutmak isteyebilirsiniz.
Ben de evde Boncuk ile Maviş’i her gün aklıma geldikçe, onlar otururken, her taraflarına dokunarak muayene ederdim. Bunu onları sever gibi yaparken, yarı sevmece, yarı muayene şeklinde onların çok hoşuna giderdi.
Buradaki tüm maddeleri köpekleriniz için de kullanabilirsiniz. Efe ile oynarken oyun ortasında bir anda durup muayene etmeye başlarım. O da bunu bilir ve sanki bir heykel gibi ben elle muayenemi bitirene kadar durur. Kulakları, ağzı, boynu, tüylerine bakar, tüm vücudunda ellerimi gezdirir, şişkinlikler var mı bakar, ayaklarını teker teker kaldırıp patilerini altını, parmakları arasını yoklar, karnını, bacakları arasını, genital bölgesini ve kuyruğunu kontrol ederim. Muayene en fazla 30sn sürer, sonra oyuna bıraktığımız yerden aynen devam ederiz.
Hayvanlarınızın her tarafına henüz yavruyken dokunmaya başlayın ve onları bu fiziksel muayeneye alıştırın. Bunun özellikle veteriner hekiminizin çok hoşuna gideceğine eminim.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder